Źródła

Do 17 czerwca 2023 r. jako materiały referencyjne zostały wybrane następujące źródła:

• Tramwaje i autobusy miejskie w Warszawie. Przewodnik oficjalny, 1925, Warszawa, https://polona.pl/preview/84667384-19a9-46bf-994e-a0aa3bf6b7d9
• „Grafika przystankowa” z 1994 roku, zawierająca schematy istniejących zespołów przystankowych z dokładnym rozmieszczeniem każdego przystanku
• Baza Rozkładów Jazdy Zarządu Transportu Miejskiego pobrana 1 czerwca 2023

Opracowanie danych

Przewodnik z 1925 roku wskazywał precyzyjnie lokalizację przystanku (przed lub za skrzyżowaniem), jednak w wielu miejscach zdarzały się rozbieżności. W celu usystematyzowania nazw przystanków bądź ich lokalizacji dokonano szczegółowej analizy opisów i map poszczególnych linii. Po porównaniu ich wybrano najczęściej pojawiające się nazwy.

Linia	Jest	Inne wersje	Wersja wspólna	Uwagi
O	Ekspedycja	Pl. Zbawiciela	dodano uwagę dla przystanku Pl. Zbawiciela	dla linii O: Ekspedycja
O	kropka w rejonie pl. Krasińskich, brak nazwy w spisie przystanków		Pl. Krasińskich
O, 4	w spisie przystanków zamienione między sobą nazwy przystanków Miodowa i Długa	przystanek w kierunku północnym: Długa, przystanek w kierunku południowym: Miodowa	przyjęto nazewnictwo z innych linii
O	kropka w rejonie skrzyżowania Nowego Światu i ul. Książęcej w kierunku północnym, brak nazwy w spisie przystanków	Nowy Świat	Nowy Świat
O	kropki w rejonie skrzyżowania pl. Trzech Krzyży i ul. Hożej w obu kierunkach, brak nazwy w spisie przystanków	dla innych linii również występują kropki w tych miejscach bez nazw w spisie przystanków, ale można przypuszczać, że nie powinno ich być ze względu na zbyt małą odległość	kropki usunięto
O	kropki przystanków Nowowiejska, Al. Ujazdowskie i Służewska prawdopodobnie naniesiono jedno skrzyżowanie za daleko		kropki przesunięto w pobliże skrzyżowania z ul. Służewską
O	jedna kropka w rejonie ul. Służewskiej, podczas gdy przystanek obowiązuje dla dwóch kierunków		pozostawiono jedną kropkę, dodano uwagę	obowiązuje w obu kierunkach
P	Ekspedycja	w nagłówku: Powiśle	Powiśle, dodano uwagę	dla linii P: Ekspedycja
P	brak kropki dla przystanku Dobra w jednym kierunku	z przystanku w dwóch kierunkach korzystają tylko linie tramwajowe	oznaczenie obu przystanków jako tramwajowe
P	kropka w rejonie skrzyżowania ul. Nalewki i Gęsiej w kierunku wschodnim, brak nazwy w spisie przystanków dla obu kierunków		Nalewki
P	kropka w rejonie skrzyżowania ul. Dzikiej i Gęsiej w kierunku północnym, podana nazwa Nalewki		Gęsia
P	kropka w rejonie skrzyżowania ul. Dzielnej i Dzikiej w kierunku wschodnim, podana nazwa Gęsia		Dzika
P	kropka w rejonie skrzyżowania ul. Karmelickiej i Dzielnej w kierunku północnym, podana nazwa Dzika		Dzielna
P, 2	brak kropki dla przystanku Leszno		naniesiono kropkę w pobliżu skrzyżowania ul. Solnej i Leszno w kierunku północnym
P	kropki w rejonie pl. Grzybowskiego w obu kierunkach, brak nazwy w spisie przystanków		Pl. Grzybowski
P	kropki w rejonie skrzyżowania ul. Solec i ul. Dobrej w obu kierunkach, brak nazwy w spisie przystanków		Wiadukt
1	kropka w rejonie pl. Unii Lubelskiej w kierunku wschodnim, brak nazwy w spisie przystanków		Pl. Unji Lubelskiej
1	Łazienki	dla innych linii Łazienki lub Al. Ujazdowskie	Łazienki	również jako: Al. Ujazdowskie
1	Ekspedycja	w nagłówku: Powązki	Powązki, dodano uwagę	dla linii 1 i 8: Ekspedycja
2	Ekspedycja	w nagłówku: Czerniaków	Czerniaków, dodano uwagę	dla linii 2: Ekspedycja
2	brak kropek dla przystanków Szosa Siekierki w obu kierunkach		naniesiono kropki naprzeciw siebie w pobliżu skrzyżowania ul. Czerniakowskiej z ul. Wolicką	lokalizacja orientacyjna
2	kropka w rejonie skrzyżowania ul. Czerniakowskiej i ul. Ludnej w kierunku północnym, brak nazwy w spisie przystanków		kropkę usunięto
2	kropka w rejonie skrzyżowania Nowego Światu i ul. Książęcej w kierunku południowym jako Pl. 3 Krzyży	dla innych linii Książęca	Książęca
2	Królewska	dla innych linii Grzybowska lub Królewska	Grzybowska	również jako: Królewska
2, 4	brak kropki dla przystanku Ekspedycja		dodano uwagę dla przystanku Pl. Muranowski przy ul. Nalewki	dla linii 2 i 4: Ekspedycja
3	Ekspedycja	dla innych linii Pl. Unji Lubelskiej	dodano uwagę dla przystanku Pl. Unji Lubelskiej w kierunku północnym przed skrzyżowaniem z ul. Bagatela	dla linii 3, 10, 14, 18, 20: Ekspedycja
3	w spisie przystanków przystanki Miodowa i Długa zostały zapisane jako Długa w obu kierunkach	przystanek w kierunku północnym: Długa, przystanek w kierunku południowym: Miodowa	przyjęto nazewnictwo z innych linii
4	kropka w rejonie skrzyżowania Nowego Zjazdu i Krakowskiego Przedmieścia w kierunku zachodnim, brak nazwy w spisie przystanków		Miodowa
4	brak kropek dla przystanków Dworzec Wschodni w obu kierunkach		naniesiono jedną kropkę w pobliżu dworca	lokalizacja orientacyjna, obowiązuje w obu kierunkach
4	brak kropek dla przystanków Ekspedycja w obu kierunkach		naniesiono jedną kropkę w pobliżu dworca	lokalizacja orientacyjna, obowiązuje w obu kierunkach
5	brak kropki dla przystanku Karolkowa w kierunku wschodnim		naniesiono kropkę w pobliżu skrzyżowania ul. Wolskiej i Karolkowej w kierunku wschodnim
5	brak kropki dla przystanku Mirowska w kierunku wschodnim		naniesiono kropkę w pobliżu skrzyżowania ul. Chłodnej i Mirowskiej w kierunku wschodnim
5	jedna kropka w rejonie ul. Bielańskiej dla przystanku Bielańska, podczas gdy przystanek obowiązuje dla dwóch kierunków		pozostawiono jedną kropkę, dodano uwagę	obowiązuje w obu kierunkach
5	jedna kropka na pl. Teatralnym, podczas gdy przystanek obowiązuje dla dwóch kierunków		pozostawiono jedną kropkę, dodano uwagę	obowiązuje w obu kierunkach
5	Pl. Zamkowy	dla innych linii Miodowa lub Pl. Zamkowy	Miodowa	również jako: Pl. Zamkowy
7	brak kropki dla przystanku Rogatka		naniesiono kropkę w pobliżu skrzyżowania ul. Radzymińskiej z torami kolejowymi	lokalizacja orientacyjna
8	Grzybowska	dla innych linii Królewska lub Grzybowska	Królewska	również jako: Grzybowska
9	Ekspedycja	dla innych linii Młynarska	dodano uwagę dla przystanku Młynarska w kierunku wschodnim przed skrzyżowaniem z ul. Młynarską	dla linii 9, 16: Ekspedycja
9	brak kropki dla przystanku Gazownia		naniesiono kropkę w pobliżu skrzyżowania ul. Bema z ul. Dworską	lokalizacja orientacyjna
12	brak kropek dla wszystkich przystanków		wykorzystano oznaczenia dla innych linii
12	brak kropki dla przystanku Pętlica	dla innych linii Ekspedycja	dodano uwagę dla przystanku Ekspedycja	dla linii 12: Pętlica
14	kropka w rejonie skrzyżowania ul. Nalewki i ul. Bielańskiej w kierunku południowym, brak kolejnej nazwy Tłomackie w spisie przystanków		kropkę usunięto
14	Ekspedycja	dla innych linii Dworzec Gdański	dodano uwagę dla przystanku Dworzec Gdański	dla linii 14, 17: Ekspedycja
15	Ekspedycja	dla innych linii Pl. Teatralny	dodano uwagę dla przystanku Pl. Teatralny	dla linii 15, 21, 23: Ekspedycja
15	jedna kropka przed dw. Gdańskim, podczas gdy przystanek obowiązuje dla dwóch kierunków		pozostawiono jedną kropkę, dodano uwagę	obowiązuje w obu kierunkach
15	brak kropek dla wszystkich przystanków od dw. Gdańskiego na północ			lokalizacja orientacyjna, obowiązuje w obu kierunkach
16	Królewska jako osobny przystanek w kierunku południowym na ul. Królewskiej	dla innych linii tylko jeden przystanek na ul. Granicznej jako Grzybowska lub Królewska	dodano kropkę z nazwą Królewska
16	Hale Mirowskie	dla innych linii Mirowska	Mirowska	również jako: Hale Mirowskie
17	kropka w rejonie skrzyżowania ul. Topolowej z ul. Nowowiejską kierunku północnym, brak nazwy w spisie przystanków		Topolowa
17	kropki w rejonie pl. Politechniki w obu kierunkach, brak nazwy w spisie przystanków		Pl. Politechniki
19, 20	w spisie przystanków zamienione między sobą nazwy przystanków Senatorska i Daniłowiczowska	przystanek w kierunku północnym: Daniłowiczowska, przystanek w kierunku południowym: Senatorska	przyjęto nazewnictwo z innych linii
20	Dworzec Główny	dla innych linii Al. Jerozolimskie	Al. Jerozolimskie
20	Rogatka Wolska (dawn.) róg Okopowej	dla innych linii Towarowa	Towarowa
21	brak kropek dla przystanków Strzelecka i Konopacka		naniesiono kropki w pobliżu skrzyżowania ul. 11 Listopada z ul. Konopacką	lokalizacja orientacyjna
21	jedna kropka w rejonie ul. Kowieńskiej, podczas gdy przystanek obowiązuje dla dwóch kierunków		pozostawiono jedną kropkę, dodano uwagę	obowiązuje w obu kierunkach
21	jedna kropka w rejonie ul. Ś-go Wincentego, podczas gdy przystanek obowiązuje dla dwóch kierunków		pozostawiono jedną kropkę, dodano uwagę	obowiązuje w obu kierunkach
21	jedna kropka w rejonie cmentarza żydowskiego, podczas gdy przystanek obowiązuje dla dwóch kierunków		pozostawiono jedną kropkę, dodano uwagę	obowiązuje w obu kierunkach
21	jedna kropka w rejonie cmentarza bródnowskiego, podczas gdy przystanek obowiązuje dla dwóch kierunków		pozostawiono jedną kropkę, dodano uwagę	obowiązuje w obu kierunkach
21	jedna kropka w rejonie ul. Syrokomli, podczas gdy przystanek obowiązuje dla dwóch kierunków		pozostawiono jedną kropkę, dodano uwagę	obowiązuje w obu kierunkach
21	brak kropki dla przystanku Poborzańska w kierunku północnym		naniesiono kropkę naprzeciw przystanku Białołęcka w kierunku południowym
23	jedna kropka w rejonie ul. Grabowskiej, podczas gdy przystanek obowiązuje dla dwóch kierunków		pozostawiono jedną kropkę, dodano uwagę	obowiązuje w obu kierunkach
23	brak kropek dla przystanków Cm. Prawosławny w obu kierunkach		naniesiono jedną kropkę w pobliżu wejścia na cmentarz	obowiązuje w obu kierunkach
23	brak kropek dla przystanków Baltazara w obu kierunkach		naniesiono jedną kropkę w pobliżu skrzyżowania ul. Wolskiej z ul. Baltazara	obowiązuje w obu kierunkach
23	brak kropek dla przystanków Cm. Katolicki w obu kierunkach		naniesiono jedną kropkę w pobliżu wejścia na cmentarz	obowiązuje w obu kierunkach
A	brak mapy dla linii A		naniesiono kropki w orientacyjnych lokalizacjach	lokalizacja orientacyjna
3	brak mapy dla linii A		naniesiono kropki w orientacyjnych lokalizacjach	lokalizacja orientacyjna

Dla przystanków obsługiwanych przez tramwaje i autobusy wprowadzono oznaczenie wspólne: kropkę z literami T/A.

Przewodnik z 1925 roku opisuje precyzyjnie wszystkie linie tramwajowe: 1-12 i 14-23 (nie było wówczas linii 13) oraz O i P. Dość pobieżnie zostały omówione linie podmiejskie: tramwajowa A i autobusowa 3, dla których nie przygotowano map. W dodatku, pierwsza z linii ma wskazane tylko dwa przystanki: Opaczewska i Okęcie. Poszukując informacji na temat jakiegokolwiek centrum Okęcia, należy sugerować się jego rozwojem w tamtych latach i powstaniem fabryki samolotów i silników lotniczych, która mogła generować duże potoki pasażerskie w komunikacji miejskiej. Budynek dawnej Wytwórni Silników nr 1 Polskich Zakładów Lotniczych znajduje się po dziś dzień przy al. Krakowskiej 110/114 i okolice tego budynku przyjęto za lokalizację przystanku linii podmiejskiej. Także nazwy przystanków linii 3 odnoszą się do obiektów, których próżno dziś szukać w terenie, np. „garb. Br. Jeronim”, co mogło oznaczać prawdopodobnie garbarnię, jednak szybka kwerenda internetowa nic nie mówi na ten temat.

Przy nanoszeniu lokalizacji słupków z 1925 roku posiłkowano się fotoplanem Warszawy z 1935 roku, udostępnionym w serwisie WMS m.st. Warszawy (https://wms.um.warszawa.pl/serwis).

Kolejnym źródłem, które wymagało sporej dozy cierpliwości, była „grafika przystankowa”. Schematy były rozrysowane dosyć dokładnie, jednak niektóre plany pozostawiały wiele do życzenia tak jak np. skrzyżowanie ulic Płockiej i Grenady, które w żaden sposób w rzeczywistości nie przypomina litery „Y” (prędzej literę „T”).

Baza Rozkładów Jazdy zawiera tylko przystanki czynne. Ze względu na rzucający się w oczy brak przystanków tramwajowych na ul. Puławskiej, zawieszonych wówczas w związku z budową tramwaju do Wilanowa, przystanki te zostały do warstwy dodane ręcznie.

Baza danych współcześnie istniejących przystanków stała się też referencją dla przystanków
z 1994 roku, dla których jedyną ówczesną referencją była „grafika przystankowa”. W przypadkach, w których z dużym prawdopodobieństwem przystanek nie zmienił lokalizacji na przestrzeni lat, przystanek z 1994 roku był przyciągany do obecnej lokalizacji.